بسم الله الرحمن الرحیم
قزوین-ایرنا- آبیاری اراضی کشاورزی شریفیه شهرستان البرز قزوین با پساب های خانگی؛ مخاطرات زیست محیطی و بهداشتی فراوانی دارد، با این وجود چند سالی است که بدون تدبیر مناسب این مشکل همچنان ادامه دارد.
به گزارش ایرنا، اگرچه پساب های تصفیه شده به دلیل محدودیت های آبی موجود و کاهش آلودگی های زیست محیطی می توانند دوباره وارد چرخه مصرف شوند و اراضی کشاورزی را مشروب کنند و حتی برای آبیاری فضای سبز شهری نیز مورد بهره برداری قرار گیرند اما این مهم در گرو تصفیه مناسب و استاندارد است در غیر این صورت آلایندگی های بیولوژیکی موجود در آب می تواند با خود خطرات زیست محیطی و بهداشتی به همراه داشته باشد.
این موضوع در حالی است که شهروندان شهرهای شریفیه به همراه محمدیه و ناحیه شهری مهرگان در استان قزوین فاقد یک تصفیه خانه با ظرفیت های مناسب و استاندارد هستند و خروج پساب خانگی به اراضی و آبیاری زمین های کشاورزی با این آب در شریفیهموجب شده تا چالش های زیست محیطی و بهداشتی در این منطقه ایجاد شود.
برای بررسی آخرین وضعیت در خصوص موضوع طرح شده، میزگردی توسط ایرنا قزوین با حضور شهردار و رییس شورای اسلامی شهر شریفیه،رییس بخش آزمایشگاهی محیط زیست، مدیر بهره برداری شرکت آب و فاضلاب استان قزوین و سرپرست اداره آب و فاضلابشهرستان البرز برگزار شد که ماحصل گفت و گوهای انجام شده در آن را در زیر می خوانید:
** آب بدون تصفیه شده فاضلاب وارد مزارع کشاورزی شریفیه می شود
شهردار شریفیه در این میزگرد گفت: هم اکنون حدود 150 هزار جمعیت در نواحی شهری مهرگان، محمدیه و شهر شریفیه ساکن هستند که با واگذاری مسکن مهر باقیمانده در شهرک مهرگان، این آمار تا 200 هزار نفر نیز افزایش پیدا می کند.
حسین هاشمی ادامه داد: با احداث حدود 30 هزار واحد مسکن مهر در مهرگان که متاسفانه هیچ برنامه ای هم برای تاسیس سیستمفاضلاب آن صورت نگرفته به اضافه ناحیه شهری محمدیه و شریفیه، حدود هشت سال پیش مقرر شد تا فاضلاب این مناطق به تصفیه خانه شهر صنعتی البرز انتقال یابد که بعدها به دلایل نامعلوم این کار صورت نگرفت و قرار شد با احداث یک تصفیه خانه درشریفیه این مشکل مرتفع شود.
وی اضافه کرد: تصفیه خانه شهر شریفیه متشکل از چند لاگون آبی بوده که تنها پس از فرآیندی کوتاه مدت، پساب خود را وارد کانال های کشاورزی منطقه که پیش از این به منظور انتقال آب سد طالقان به مزارع پایین دست حفر شده، کرده و متاسفانه حجم انبوهی از آن مورد استفاده کشاورزان جهت آبیاری اراضی مزروعی جنوب این شهر می شود.
شهردار شریفیه با بیان اینکه محصولات به دست آمده ناشی از آبیاری با این پساب می تواند سلامت افرادی که از آنها استفاده می کنند را به خطر بیاندازد، گفت: بدون شک حتی اگر این محصولات برای استفاده از غذای طیور و دام باشد می تواند به چرخه غذایی مردم دوباره بازگردد که این مساله در نوع خود حایز اهمیت است.
هاشمی با اشاره به اینکه استفاده از پساب در اراضی کشاورزی می تواند آسیب های جدی را به خاک موجود وارد کرده و باعث از بین رفتن آنها شود، گفت: باید توجه داشت که اراضی مزروعی شریفیه به لحاظ مرغوبیت همواره مورد توجه بوده است.
**دستگاه های متخلف در زمینه تصفیه خانه شریفیه معرفی شوند
رییس شورای اسلامی شهر شریفیه نیز در ادامه این میزگرد گفت: همه مسئولان دستگاه های اجرایی و نظارتی باید در برابر سلامت آحاد جامعه پاسخگو باشند و اگر تخلف و کوتاهی در این زمینه مشاهده می شود باید مدیر و دستگاه مربوطه بدون هیچ پنهان کاری به مردم معرفی شوند.
احمد قدوسیان اضافه کرد: متاسفانه با پیگیری های انجام شده و نشست های متوالی، استفاده از پساب غیراستاندارد شریفیه از سوی شورای کشاورزی بخش با وجود کم آبی منطقه، افتخار آمیز توصیف شده است.
وی ادامه داد: جای تاسف است که امروز علاوه بر آبیاری محصولاتی نظیر ذرت، هندوانه که از گذشته های بسیار دور یک برند کشاورزی برای این منطقه محسوب شده نیز در حال آبیاری از آن هستند.
قدوسیان افزود: در گذشته های نه چندان دور با حفر حداکثر 50 متر، کشاورزان به منابع آبی زیرزمینی در این شهر دست می یافتند اما امروز این میزان به 250 تا 300 متر و به سختی صورت می گیرد.
وی گفت: شورای اسلامی به همراه شهرداری آماده هرگونه همکاری با دستگاه های ذیربط از جمله آب و فاضلاب، علوم پزشکی، محیط زیست، امور آب و جهاد کشاورزی جهت رفع مشکل پساب های خروجی از تصفیه خانه شهر شریفیه است.
** نوع استفاده از پساب تصفیه خانه باید از سوی کارشناسان کشاورزی تعیین شود
مدیر بهره برداری شرکت آب و فاضلاب استان قزوین نیز در این میزگرد گفت: باید توجه داشت که بین فاضلاب و پساب تفاوت هایی وجود دارد تا جایی که فاضلاب به معنای جمع آوری آب هایی که خواص فیزیکی و شیمیایی خود را از دست داده و دیگر قابل مصرف نباشند اطلاق می شود و به خروجی آن نیز پساب گفته می شود.
مهدی حسینخانی ادامه داد: بر همین اساس، تصفیه خانه ها به روش های برکه ای تثبیتی و لجن خشک طبق شرایط جغرافیایی و اقلیمی در نظر گرفته می شوند.
وی، تصفیه خانه شریفیه را به روش برکه ای تثبیتی دانست که در سال 92 و بدون هیچ گونه منابع اعتباری مقدمات آن احداث شده است و اضافه کرد: این مرکز تصفیه ای در ابتدا شامل 2 استخر بی هوازی و 6 استخر اختیاری بوده و در ادامه نیز طی سال های 95 و 96 اقدامات ارتقایی از جمله احداث استخر کلرزنی، استفاده از روش کلر مایع تزریقی و راه اندازی استخر شماره 7 اختیاری در آن صورت گرفت.
حسینخانی با اشاره به اینکه این شرکت در همین راستا اقدام به تهیه 22 دستگاه هواده سطحی برای تصفیه خانه شریفیه کرده است، افزود: اواخر سال گذشته و برای نخستین بار تخلیه لجن استخرهای یاد شده صورت گرفت.
معاون بهره برداری شرکت آب و فاضلاب استان قزوین افزود: در راستای ارتقای سطح این تصفیه خانه، امسال قصد داریم با تخصیص 50 میلیارد ریال اعتبار داخلی، اقدام به احداث تصفیه خانه مقدماتی فیزیکی کنیم که عملیات آن قبل از تخلیه بیولوژیکی انجام می شود.
وی، برنامه ریزی این تصفیه خانه را برای جمعیتی بالغ بر 300 هزار نفر دانست و گفت: برای استاندارد سازی این مجموعه نیازمند 930 میلیارد ریال اعتبار هستیم و این در حالی است که با توجه به اسکان شهروندان در مسکن مهر در ناحیه شهری مهرگان، قرار بود وزارت راه و شهرسازی اعتباری را برای این منظور اختصاص دهد که این مساله تاکنون محقق نشده است.
این مسئول با بیان اینکه شرایط خروج پساب از هر تصفیه خانه خاص بوده و نوع مصرف آن توسط مسئولان مربوطه باید تعیین شود، ادامه داد: در این رابطه نیز خروج پساب تصفیه خانه شریفیه باید از سوی کارشناسان جهاد کشاورزی استان که در این جلسه نیز حضور ندارند، تعیین و تکلیف شود.
**تصفیه خانه شریفیه تطابقی با استانداردهای زیست محیطی ندارد
رییس بخش آزمایشگاهی محیط زیست استان قزوین نیز در این میزگرد گفت: فاضلاب های غیرصنعتی نسبت به نوع صنعتی آن از تنوع آلودگی کمتری برخوردار بوده تا جایی که در پساب های خانگی، انواع موجودات ریز، میکروب و ویروس های معینی وجود دارند که مهمترین آنها آمونیاک و مقداری نیز اوره است.
مارال حسینخانی با بیان اینکه فاضلاب های خانگی همواره باید از مسیرهای سربسته به محل تصفیه خانه ها هدایت و برای خنثی سازی محیط قلیایی آن از کلر استفاده شود، اضافه کرد: اجرای سیستم های جمع آوری فاضلاب در شهرهای مهم استان از اقدام های اساسی صورت گرفته بود تا جایی که اگر این مساله صورت نمی گرفت، فاضلاب ها به چاه ها هدایت و در نتیجه شاهد آلودگی منابع آب های زیرزمینی بودیم.
وی، استفاده از پساب تصفیه خانه ها را حتی در صورت رعایت استانداردها، در کشت محصولات جالیزی و صیفی جات ممنوع دانست و گفت: در بازدیدهای ماهانه صورت گرفته از تصفیه خانه شریفیه، شاخص های موجود این مرکز هیچ تطابقی با استانداردهای زیست محیطی نداشته و میزان آلاینده های آن به جای 200 میلی گرم در هر لیتر، 300 میلی گرم بوده است.
حسینخانی افزود: باید توجه داشت که فاضلاب یک هیولای ناشناخته نیست بلکه آبی است که تا حداکثر 6 درصد آن را مواد جامد در بر گرفته که اگر بتوانیم آن را حذف کنیم، قابلیت استفاده مجدد را خواهد داشت.
وی در پایان اظهارداشت: استفاده غیرمعمولی از پساب های غیراستاندارد در بخش کشاورزی، علاوه به خطر انداختن سلامت مردم، خاک آن را نیز آلوده ساخته و امکان پاکسازی آن نیز دیگر وجود نخواهد داشت.
** احداث تصفیه خانه مقدماتی شریفیه 50 درصد مشکلات را برطرف می کند
سرپرست اداره آب و فاضلاب البرز نیز در این نشست گفت: با توجه به اینکه آب شرب منطقه از منابع آبی زیرزمینی تامین می شود، به همین منظور تاکنون 40 حلقه چاه در این شهرستان حفر شده که برای جلوگیری از قطعی آب احتمالی در تابستان امسال، حفر پنج حلقه دیگر در دستور کار قرار گرفته است.
علی خلخالی اضافه کرد: تصفیه خانه شریفیه در حال حاضر بیش از ظرفیت خود عمل می کند اما با احداث تصفیه خانه مقدماتی و فیزیکی که از اواسط امسال آغاز و تا پایان سال نیز به پایان می رسد،50 درصد مشکلات این مرکز برطرف خواهد شد.
وی اضافه کرد: با توجه به محدودیت های اعتباری دولت، همه دستگاه ها باید کمک کنند تا در اسرع وقت و در کمترین زمان ممکن مشکل تصفیه خانه شریفیه برطرف شود و در این راه رسانه ها می توانند به عنوان کنشگران اصلی، نقش آفرینی مهمی داشته باشند.
خلخالی یادآور شد: با توجه به تنگناهای مالی تاکنون توانسته ایم تصفیه خانه موقت و فرآیند ارتقایی به همراه تخلیه لجن را انجام دهیم اما باید توجه داشت که براساس خروجی پساب، قانونگذار الگوی کشت را به متولی اصلی، یعنی جهاد کشاورزی واگذار کرده است.
با وجود تهیه گزارشی از سوی ایرنا در خصوص وضعیت نامناسب تصفیه خانه شریفیه و آبیاری اراضی کشاورزی با پساب آن در مهرماه سال گذشته هنوز اقدامی برای پیشبرد مقدمات احداث یک تصفیه خانه با استانداردهای موجود از سوی دستگاه های ذیربط به عمل نیامده است.
این در حالی است که با دعوت از مسئولان جهاد کشاورزی به عنوان متولی اصلی در امور آبیاری و کشاورزی، فردی از این دستگاه حاضر به پاسخگویی و شرکت در این میزگرد نشد.
شهر شریفیه به همراه محمدیه و ناحیه شهری مهرگان از توابع شهرستان البرز به طور مجموع با حدود 150هزار نفر جمعیت در 20 کیلومتری شرق شهر قزوین واقع شده است.